Stymulować, czyli świadomie wpływać na rozwój mowy dziecka

Myślę, że nikt z nas nie ma wątpliwości, że warto, a nawet trzeba, stymulować rozwój mowy dziecka od najmłodszych lat. Od rozwoju mowy dziecka zależy rozwój innych funkcji i zdolności. Czym jest zatem stymulacja, którą zalecają logopedzi? 

W moim odczuciu stymulacja oznacza świadome i zorganizowane działanie profilaktyczne lub terapeutyczne. Jest ona ważna zarówno w przypadku dzieci, które nie mają problemów z mową i językiem, jak i dzieci, które rozwijają mowę z opóźnieniem. Ci pierwsi dzięki dodatkowej stymulacji mają szansę lepiej rozwijać i doskonalić funkcje językowe. Z kolei w przypadku dzieci, które nabywają język z opóźnieniem, stymulacja jest konieczna, a moment jej podjęcia jest niezwykle ważny dla dalszego rozwoju dziecka (im wcześniej, tym lepiej). Istnieje mnóstwo zabaw stymulujących prawidłowy rozwój mowy dziecka. Jedną z nich jest zabawa w naśladowanie odgłosów zwierząt dzięki której dzieci doskonalą motorykę narządów mowy (sprawność ruchową warg, języka, żuchwy, policzków, podniebienia miękkiego), a także uczą się słuchowego i artykulacyjnego różnicowania poszczególnych dźwięków. 

Poniżej prezentuje przykładowy zestaw onomatopei:

• Jak robi indyk? Indyk robi gul, gul, gul – ćwiczymy tylną część języka (głoska [g] jest głoską tylnojęzykową, którą często dzieci mylą z głoską [d],
• Jak robi kukułka? Kukułka kuka ku ku, ku, ku – ćwiczymy tylną część języka,
• Jak robi kaczka? Kaczka robi kwa, kwa, kwa – także ćwiczymy mięśnie w tylnej części języka,
• Jak robi kotek? Kotek miauczy miau, miau, miau – ćwiczymy mięśnie warg, ich ruchomość,
• Jak robi piesek? Piesek robi hau, hau, hau – ćwiczymy tylną część języka,
• Jak robi rybka? Rybki pluskają się w wodzie i robią plum, plum, plum – ćwiczymy mięśnie warg,
• Jak robi autko? Autko robi brum, brum, brum – ćwiczymy mięśnie warg,
• Jak szumi wiatr? Robimy szszszszszsz – ćwiczymy wargi i język,
• Jak kapie woda z kranu? Woda kapie kap, kap, kap – ćwiczymy tylną część języka i wargi.

Lista onomatopei jest bardzo długa. Można je znaleźć w każdej książce dla małych dzieci z wierszykami, opowiadaniami, bajkami. Jak najczęściej proponujmy dzieciom tego typu zabawy. Naprawdę warto! 

Języczki do pracy!

Zapraszam wszystkie "języczki" do wspólnej zabawy "w dźwig"  Małe dzieci obserwują ruchy, jakie wykonuje zabawkowy dźwig, a starsze - wyobrażają sobie jak wygląda taki dźwig i w jaki sposób się porusza:

- dźwig podnosi się do góry (dzieci, obserwując logopedę, starają się unieść przednią i środkową część języka do góry, próbują dotknąć czubkiem języka górnych dziąseł i przez chwilę obserwują ułożenie języka),

- dźwig jest podniesiony (dzieci starają się jak najdłużej trzymać swoje języczki w górze, wygrywa ten, kto ostatni opuści język 

- dźwig powoli opuszcza ładunek (dzieci, nie spiesząc się, opuszczają swoje języczki i przez chwilę obserwują w lustrze płaskie położenie języka).

Podpowiedzią w czasie ćwiczeń może być ruch ręki lub dłoni jako dodatkowe wsparcie ruchowe.Każda, nawet najdrobniejsza czynność pozostawia ślad w naszym mózgu. Im częściej daną rzecz ćwiczymy i im więcej zmysłów ona angażuje, tym ślad bardziej wyraźny.

 Na koniec pytamy dzieci, jakie ruchy wykonywały swoimi języczkami, następnie dzieci swoimi słowami opowiadają, co robiły. To ważny moment dla nas, logopedów, by upewnić się, że nasi podopieczni rozumieją całą zabawę  

W nagrodę dzieci kolorują rysunek 

Czytanie globalne - co to takiego?

Czytanie globalne to metoda pozwalająca na uczenie dzieci czytania już we wczesnym dzieciństwie. W jaki sposób? Przez zabawę oczywiście! :) Wystarczy, że będziemy regularnie pokazywać małemu dziecku obrazki z wyrazami i ich desygnatami. Dzięki temu nauczy się ono rozpoznawać wyraz jako całość początkowo nie zwracając uwagi na pojedyncze litery. Z czasem nasz podopieczny zainteresuje się zawartością wyrazu i zacznie pytać o poszczególne litery. 

Pamiętajmy o tym, żeby obrazki przedstawiały tylko jedną konkretną rzecz i były czytelne. Z kolei wyrazy powinny składać się z małych liter. Zawsze pod  jednym obrazkiem powinna znajdować się jedna nazwa, tak jak poniżej: 

dom 

kwiatek

piesek 

Nauka czytania metodą globalną jest ciekawa i atrakcyjna nawet dla maluchów. Dzieci z natury są ciekawe, mają chłonne umysły i chcą poznawać nowe rzeczy, CHCĄ SIĘ UCZYĆ! Wykorzystajmy ich potencjał intelektualny i wprowadźmy w bogaty językowo świat słów :)