Logopeda radzi...

Drodzy rodzice,

W trosce o rozwój mowy Państwa dzieci przygotowałam kilka pozycji książkowych, które umożliwią Państwu samodzielną pracę z dzieckiem w domu. Wszystkie ćwiczenia mają formę zabawy i w taki właśnie sposób powinny być prowadzone. Nie należy dzieci zmuszać do wykonywania ćwiczeń. Każde ćwiczenia wykonujemy razem z dzieckiem. Naszym zadaniem (logopedów i rodziców) jest zachęcić dziecko do wspólnej zabawy. Ćwiczenia w formie zabawy mają się dziecku kojarzyć z czymś miłym i wesołym. PAMIĘTAJMY, ŻE INWESTYCJA W MOWĘ DZIECKA, TO INWESTYCJA W JEGO PRZYSZŁOŚĆ”.

MOJE PROPOZYCJE

1.     Izabela Jackowska, Iwona Rutkowska-Błachowiak,  „Dudni, stuka czy puka? Ćwiczenia słuchowe i dźwiękonaśladowcze wspomagające prawidłowy rozwój mowy dziecka”,

2. Katarzyna Szłapa, „Cmokaj, dmuchaj, parskaj, chuchaj. Ćwiczenia oddechowe i artykulacyjne dla najmłodszych”,

3. Iwona Rutkowska-Błachowiak, „Gimnastyka buzi na wesoło. Ćwiczenia narządów artykulacyjnych dla dzieci”,

4.     Izabela Jackowska „Buzi gimnastyka w wierszykach”,

5.   „Co to> Kto to? Ćwiczenia i zabawy z dźwiękiem”, wydawnictwo Seventh Sea,

6.  Ewa Morkowska, Krystyna Żmuda-Trzebiatowska, „Język hop do góry! Ćwiczenia logopedyczne dla dzieci”,

7. Lucyna Jaroch-Połom, „Bajeczki logopedyczne. Zabawne historyjki usprawniające mowę dziecka (dla dzieci w wieku wczesnoszkolnym),

8. Iwona Widera-Michalak, „Zaczynam mówić. Program rozwijający mowę dzieci najmłodszych z problemami w mówieniu”,

9.     Iwona Michalak-Widera, „Już mówię. Część 2”,

10.Iwona Michalak-Widera, „Śmieszne minki dla chłopczyka i dziewczynki – ćwiczenia usprawniające wymowę”. 

Życzę dobrej zabawy i wielu sukcesów  w mówieniu,

Anna Świerek

Jakie ćwiczenia wspomagają rozwój mowy dziecka?

Prawidłowy rozwój mowy zależy od wielu czynników: 

• prawidłowe funkcjonowanie OUN,
• sprawny słuch fizyczny, 
• prawidłowy słuch fonematyczny i fonetyczny,
• prawidłowa budowa aparatu artykulacyjnego,
• sprawność narządów mowy, 
• sprawność intelektualna,
• wzorce wymowy dostarczane przez środowisko. 

Aby zapewnić prawidłowy rozwój mowy, warto wykonywać następujące ćwiczenia:

• ćwiczenia oddechowe (dmuchanie na płomień świecy, wiatraczek, piórka, watki, bańki mydlane, lekkie piłeczki itd.),
• ćwiczenia aparatu artykulacyjnego (ćwiczenia warg, języka, policzków, podniebienia miękkiego, żuchwy),
• ćwiczenia artykulacyjne (utrwalanie prawidłowej wymowy głosek w grach i zabawach logopedycznych),
• ćwiczenia słuchowe (np. zabawy w rozróżnianie odgłosów pojazdów, rozróżnianie i naśladowanie głosów zwierząt, rozpoznawanie źródła dźwięku - miejsca, kierunku, liczby dźwięków, głośności),
• ćwiczenia pamięci słownej (uczenie się krótkich wierszyków na pamięć, opowiadanie bajek, czytanie historyjek, powtarzanie wyliczanek, śpiewanie piosenek, nucenie znanych melodii),
• ćwiczenia rozwijające słownictwo (np. czytanie bajek i krótkich, rymowanych wierszyków, śpiewanie piosenek, opisywanie obrazków, przeglądanie książeczek),
• ćwiczenia rozumienia wypowiedzi (wykonywanie prostych i złożonych poleceń słownych, odpowiadanie na pytanie dotyczące wysłuchanej bajki),
• ćwiczenia w budowaniu zdań i dłuższych wypowiedzi (układanie i opowiadanie kilkuelementowych historyjek obrazkowych). 

Czym jest opóźniony rozwój mowy dziecka, i kto go diagnozuje?

Opóźnienie rozwoju mowy (ORM) to najogólniejszy termin służący nazwaniu zjawiska występującego wówczas gdy, proces kształtowania się i rozwoju mowy u dzieci we wszystkich bądź niektórych jej aspektach (fonetycznym, gramatycznym, leksykalnym czy ekspresyjnym) ulega opóźnieniu, co powoduje, że dynamika rozwoju mowy odbiega od normy przewidzianej dla danej grupy wiekowej. Zjawisko to może być wywołane różnymi przyczynami (definicja G. Jastrzębowskiej). Wyróżnia się dwa rodzaje opóźnionego rozwoju mowy:

• samoistny opóźniony rozwój mowy (SORM), który wynika z zakłóceń indywidualnego tempa i rytmu rozwoju dziecka (wówczas mówimy o dysharmonii rozwojowej), 
• niesamoistny opóźniony rozwój mowy (NORM), który jest konsekwencją zaburzeń procesu rozwojowego. Tego typu opóźnienia są następstwem zaburzeń o określonej etiologii i są ściśle związane z zaburzeniami rozwoju psychoruchowego. Opóźnienia te mają patologiczny charakter (wrodzony albo nabyty). Od początku mowa rozwija się na nieprawidłowym podłożu tzn. nie ma warunków anatomicznych czy psychoneurologicznych do jej rozwoju. 

Rodzice, którzy są zaniepokojeni rozwojem mowy swojego dziecka powinni niezwłocznie zgłosić się do logopedy. Jedynie LOGOPEDA jest specjalistą w tej dziedzinie, i to on określa zarówno etap rozwoju mowy dziecka, jak i rodzaj oraz charakter opóźnienia. Pamiętajmy, że istnieją różnice wynikające z indywidualnego rytmu oraz tempa rozwoju dziecka i w związku z tym nie wszystkie etapy prawidłowego rozwoju mowy pojawiają się u wszystkich dzieci w tym samym czasie. Wszystko zależy od tego, jak duże są to różnice, jaki jest ich charakter oraz jakie są przyczyny. O tym decyduje wyłącznie LOGOPEDA. 

Bibliografia:

• Anna Tońska-Szyfelbein, Opowiedz o ...Terapia zaburzeń mowy u dzieci z afazją, dysfazją dziecięcą lub opóźnionym rozwojem mowy, wyd. Harmonia.